Maden Mühendisleri Odası eski Genel Başkanı Mehmet Torun, 23. Uluslararası Kömür Kongresi kapsamında "Bir Facianın Anatomisi: Amasra Maden Kazası" başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Dedeman Otel’de düzenlenen etkinliğe çok sayıda akademisyen katıldı. Torun, 14 Ekim 2022 tarihinde Bartın-Amasra’daki Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ait kömür işletmesinde meydana gelen ve 43 madencinin yaşamını yitirmesiyle sonuçlanan grizu patlamasının nedenlerini ayrıntılı bir şekilde açıkladı.
FACİANIN SEBEPLERİ: ÖZELLEŞTİRME, HAVZA MADENCİLİĞİNDEN VAZGEÇİLMESİ VE MEVZUATTAKİ EKSİKLİKLER
Torun, facianın sebeplerini; özelleştirme uygulamaları, havza madenciliğinden vazgeçilmesi, mevzuattaki eksiklikler, teknik yetersizlikler, mesleki eğitimlerin yetersizliği ve denetim eksiklikleri olarak sıraladı. Torun, Amasra’daki kazanın teknik, siyasi, sosyal ve ekonomik birçok nedenden kaynaklandığını belirtti. Özellikle, Soma ve Ermenek kazalarından ders çıkarılsaydı, Amasra faciasının yaşanmayabileceğini vurguladı.
AMASRA SAHASININ TARİHİ VE REZERV DURUMU
Amasra sahası, Zonguldak kömür havzası içinde önemli bir rezerv olarak biliniyor ve 622 milyon ton kömür rezervine sahip. Bu saha, 1840’lı yıllardan itibaren kömür çıkarımı yapılan bir bölge olarak biliniyor. İlk ocaklar İngilizler tarafından işletilmiş ve yıllar içinde çeşitli kamu kurumları tarafından yönetilmiştir.
ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARI VE HAVZA MADENCİLİĞİNDEN VAZGEÇİLMESİ
1980’lerden itibaren uygulanan özelleştirme politikalarının, kamu kurumlarını zarar ettirerek özelleştirme sürecini hızlandırdığını belirten Torun, bu süreçte iş güvencesinin ortadan kalktığını ve işçi sağlığı ile güvenliğinin ihmal edildiğini ifade etti. Amasra sahasında ise havza madenciliğinden vazgeçilmiş ve rezervlerin büyük kısmı özel sektöre verilmiştir. Kamu kurumuna ise sadece 16 milyon ton kömür rezervi kalmıştır.
MEVZUATTAKİ VE TEKNİK EKSİKLİKLER
Torun, Maden Kanunu'ndaki havza madenciliği ve maden bölgeleri tanımlarının eksik olduğunu ve mevzuatın, iş güvenliği standartlarını yeterince kapsamadığını belirtti. Ayrıca, havalandırma sistemlerinin yetersizliği nedeniyle iş kazalarının önlenmediğini ve bu konunun ciddi bir yatırım gerektirdiğini vurguladı.
EĞİTİMDEKİ SORUNLAR VE DENETİM EKSİKLİKLERİ
Eğitimdeki yetersizlikler ve uygulamalardaki eksiklikler de kazaların sebepleri arasında yer alıyor. Torun, sektördeki eğitimlerin teorik ve pratik olarak yeterli olmadığını, Almanya gibi örneklerin dikkate alınması gerektiğini ifade etti. Ayrıca, denetim eksikliklerinin facianın önemli bir nedeni olduğunu ve kamu kurumlarında yaşanan liyakatsiz atamaların, iş güvenliği standartlarını zayıflattığını belirtti.
(Haber-Ercan Demir)