İnşaatlarda çalıştıracak usta bulamadıklarını ve inşaatların tamamlanma sürecinin yavaşladığını ifade eden Turgut Hamzaçebi isyan etti. Hamzaçebi, yetkililere sektörde ara eleman yetiştirmesi çağrısında bulundu.
PANDEMİDEN SONRA İNŞAAT SEKTÖRÜ BÜYÜK BİR KRİZ İÇERİSİNE GİRDİ
Ayrıca yaşanan ekonomik kriz sebebiyle önlerini göremediklerini de ifade eden Turgut Hamzaçebi, şunları söyledi:
“Son yaşadığımız büyük depremden sonra bütün ustaların çoğunluğu kalifiye, ustaların olduğu deprem bölgesine kaydı. Biliyorsunuz orada hükümetin Acil Tedbirler Planı uygulaması uygulayabilmesi için geçici konutlar hızlı bir şekilde yapılmaya çalışıldı. Daha sonra da kalıcı konutlar yapılacağı için piyasadaki ustaların çoğu deprem bölgesine kaydı. O yüzden biz de Zonguldak'ta ben yıllarca inşaatın içindeyim. Biz de usta bulmakta zor, kalifiye usta bulmak hala zor. Yani taşeron bulmak zor. Kaliteli usta bulmak zor. Dolayısıyla bunlar maliyetleri de etkiliyor. İnşaat maliyetlerini. Ben yaklaşık 1983 yılından beri bizzat biz inşaat sektörünün içindeyim Son 4 yıldır özellikle bu pandemiden sonra inşaat sektörü büyük bir kriz içerisine girdi. Fiyatlar birden yükseldi. Maliyetler arttı. Usta bulmakta zorlaşıldı. Dolayısıyla bütün bunlar maliyetlere eklendi ve aldı başını gitti. Hani bizler de şu anda müteahhit camiası olarak zorlanıyoruz.
BİR YILDA İNŞAAT KALEMLERİNE YÜZDE 390’IN ÜZERİNDE ZAM GELDİ
Maliyetler yaklaşık yüzde 400-500 arttı. Ya bir ustanın kalebodurcunun, bir sıvacının, bir demirci ustasının, bir beton ustasının yani bu ben hala şöyle söyleyeyim, bir yılda Ankara Sanayi Odası'nın yaptığı araştırmaya göre; bir yılda inşaat kalemlerine yüzde 390’ın üzerinde zam geldi. Bir yıl dolayısıyla yani bunun altından kalkmak hem müteahhit camiası hem de müşteri camiası zorlandı. Artı kredi faizleri yükseldi, kredi, konut kredisi almak zorlaştı. Bütün bunlar özellikle yapı sektörünü çok etkiledi.
ŞU ANDA RİSK İÇERİSİNDEYİZ
İnsanlar daha çok şöyle söyleyeyim. İnşaat sektörü biliyorsunuz inişli, çıkışlı bir sektördeyiz. Şu anda risk içerisindeyiz. İnşaat sektöründe çalışan özellikle işçiler kendilerini garanti görmedikleri için yani geçici işçi statüsünde çalıştıkları için kendilerini imkanları ölçüsünde devlet işine atmaya çalışıyorlar. Dolayısıyla mesela hastanelerde kamu kurumlarında temizlik işleri, güvenlik işleri yani bizle çalışan ustaların, işçilerin çoğu bu kurumlara girdiler. Ya onlara garanti geliyor işçilere, devlet kurumunda veya özel kurumlarda çalışmak hepsinin işine geliyor. Çünkü işi garanti ve devamlı görüyorlar. Ama inşaat sektöründe devamlı görmedikleri için orada sıkıntı yaşıyorlar. Dolayısıyla kendilerini o işlere atmaya çalışıyorlar ve tanıdığım birçok ve hatta yanımda çalışan birçok kişi de inşaat sektörünü terk ederek kamu sektörlerin içine girdiler. Dolayısıyla biz de eleman bulmakta zorluk çekmeye başladık.
ÖĞRETMEN BÜYÜK MARKETLERDE KASİYER VEYA TEZGAHTAR OLARAK ÇALIŞIYOR
Yani meslek okullarından beklentimiz yani ara eleman açısından beklentimiz çoktu. Fakat bu karşılamadı bizim beklentileri. Çünkü Türkiye'de hiç kimse kendi mesleğini yapmıyor ki. Yapma imkanını bulmuyor. Yani öğretmenler mesela örnek verirsek öğretmenler büyük marketlerde çalışıyor. Okumuş öğretmen olmuş ama büyük marketlerde kasiyer olarak veya tezgahtar olarak işe giriyor iş bulamıyor. Ara elemanlar iş bulamıyor. İnşaat sektöründe, inşaatlar geçici olduğu için yani garanti görmedikleri için inşaatın içine girmiyor.
EKONOMİ DÜZENE GİRMEZSE, SEKTÖR ÖNÜNÜ GÖRMEZ
Ara eleman için eğer bu inşaat sektörü, bu fiyat artışları ekonomik sistem düzene girmediği müddetçe ne ara eleman bulabiliriz ne de sektörü canlandırabiliriz. Her şey ekonomiye bakıyor. Yani ekonomi düzene girmezse, sektör önünü görmez, önünü görmediği zaman iş yapamaz. Mesela ben kendim şahsen şu anda bir daha iş almamaya bakıyorum. Çünkü önümü göremiyorum. Hani nasıl olacak? Nasıl gidecek? Krediler ne olacak? Faizler ne olacak? Vergi sistemi ne olacak? Her gün gazetelerde bir haber; vergiler değişecek deniyor. Mesela özellikle konut sektöründe alım satımların yüzde 4 olan harçlarının yüzde 6’ya çıkacağı artı eksper değeri üzerinden satışların yapılacağı dolayısıyla müteahhitlere büyük kar marjı doğacağı ve vergi yükünün çok artacağı, artık kurumlar vergisinin işte yüzde 20’den 25’lere çıkması ve daha da arttırılması düşünüldüğünde bu sektörde çalışan insanlar ister istemez kendilerini geri çekmeye başladılar. Veya başka iş kanalları aramaya başladılar.
ARA ELEMAN YETİŞTİRİLMEYE HIZ VERİLMESİ LAZIM
Bu ekonomik sistem düzelmediği müddetçe aşılacağını da zannetmiyorum yani. Ara elemanların birçoğu tabii deprem bölgesine kaydığını söyledik. Gelmeyecekler mi? Oradakiler illaki tekrar dönüş yapacaklardır. Fakat ara eleman yetiştirilmeye hız verilmesi lazım. Yani ara eleman çok lazım. Mesela talep olur ustası, fayans ustası, mantolamacı, sıvacı, boyacı bunlar lazım. Bunların bu ara elemanların çoğaltılması gerekiyor” dedi.
(HABER-ERCAN DEMİR)