Bazı internet siteleri ve sosyal medyada satış yapan markalar, "iade yoktur" ve "değişim yoktur" diyerek tüketiciyi zor durumda bırakabiliyor. Ancak tüketici haklarına göre, bazı istisnalar hariç, hem online alışveriş sitelerinde, hem fiziki işletmelerde hem de sosyal medya üzerinden satış gerçekleştiren işletmelerde iade ve değişim hakkı müşteriye tanınmak zorunda.
Tüketiciyi Koruma Kanunu'nda ve de Mesafeli Satış Sözleşmesi'nde "iade değişim yoktur" yazısının hukuki bir karşılığı yok. İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Görevlisi Avukat Özlem Şen, konuyla ilgili tüketicilere önemli uyarılarda bulundu.
Ticaret Sicili Gazetesi’nde kayıtlı firmaların değişim ve iade yapmak zorunda olduğunu belirten Şen, ürünlerde olduğu gibi hizmet alışverişinde de tüketicilerin bu haklarını kullanabileceğini belirtti.
CAYMA HAKKI VAR
Özlem Şen, “Satın alınan online kurs, ders gibi bir hizmet ise tüketici hizmet sözleşmesi kurulduğu andan itibaren cayma hakkını kullanabilir. Her ne kadar iade yoktur gibi durumlar söz konusu olsa da hukuk der ki, ‘14 gün içinde kişi hiçbir mazeret bildirmeden cayma hakkını kullanır.’ İstisnai durumlar şunlardır: Eğer kişiye özel ürün değilse veya paket açıldığında hijyen koşulları bozulan bir ürün değilse iade almak zorundalar. İsme özel hazırlanan hediye, resim baskılı hediyeler, hijyenik olması gereken ürünlerde değişim ve iade olmayabilir” dedi.
Şen, satıcının iade talebini kabul etmediği takdirde, alışveriş tutarının 104 bin TL altında kalıyorsa önce Tüketici Hakem Heyeti'ne başvurması gerektiğini ve buraya e-Devlet üzerinden vurulması gerektiğini aktardı.
Şen, "Tüketici Hakem Heyetine e-Devlet üzerinden ürünün faturası, ürün, satıcı bilgileri gibi delil niteliğindeki belgeler sisteme yüklenerek başvuru yapılabilir. 104 bin liranın üzerindeyse Tüketici Mahkemesi’ne başvurmaları gerekir. Tüketici Hakem Heyeti’ne yapılan başvurular en fazla 6 ay içerisinde, başvurunun içeriğine bağlı olarak ise bu 6 aylık süre 3 ay daha uzatılarak karara bağlanmaktadır” şeklinde konuştu.
SUÇ DUYURUSUNDA BULUNUN
Tüketicinin mağdur olduğu, ürünün satıcıya kargo ile geri yollanmasına rağmen para iadesinin 10 gün içerisinde yapılmaması, iadenin kabul edilmemesi, sipariş edilen ürün yerine başka ürünün gönderilmesi gibi durumlarda tüketicinin satıcı hakkında suç duyurusunda bulunabileceğini belirten Şen, şu ifadeleri kullandı:
“Instagram’dan ve Facebook’tan da alışverişler söz konusu. Bu platformlardan alış veriş yapanların en çok şikayet ettiği konu gönderilen ürünün farklı olması. Bu durumda nitelikli dolandırıcılık söz konusudur. Tüketici, böyle bir durumda savcılığa suç duyurusunda bulunabilir. Türk Ceza Kanunu’nun 158’inci Maddesi’ne göre 3 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası öngörülür”
Ayrıca Şen, iade sürecinin uzması halinde vatandaşın o tutara faiz uygulayabileceğini de aktardı.
Şen, internet sitesinde ikinci el ürün satışı yapanlarında iade kabul etmemesinin hukuki bir karşılığı olmadığını aktararak, "Bu ibarelerin hiçbir hukuki karşılığı yoktur” dedi.
