6 Şubat 2023, Türkiye için tarih yazan ve “asrın felaketi” olarak nitelendirilen iki büyük depremle anıldı. Kahramanmaraş merkezli bu depremler, sırasıyla 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeydi ve Türkiye'nin 11 ilini etkileyerek büyük bir yıkıma neden oldu. İlk deprem, Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde meydana gelirken, ikinci deprem Elbistan'da gerçekleşti. Bu depremler toplamda 53.537 kişinin hayatını kaybetmesine ve yaklaşık 518.000 konutun yıkılmasına sebep oldu. Ayrıca, 38.901 bina tamamen yerle bir oldu ve yaklaşık 15 milyon kişiyi etkileyen bir felaket yaşandı.
Depremler, bölgedeki altyapıyı ve yapı stokunu büyük oranda tahrip etti. Bu durum, inşaat mühendisliği ve yapısal güvenlik standartlarının ne denli kritik olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Yıkımın bu kadar büyük olmasında, yapıların tasarımında, inşasında ve denetiminde yapılan ihmallerin büyük rolü olduğu iddiaları öne sürülüyor.
Can Alıcı Soru: TMMOB'nin Yanıtlaması Gereken Soru
Bugün, Zonguldak'ta düzenlenen 23. Uluslararası Kömür Kongresi’nde, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (BEUN) Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Şenol Hakan Kurtoğlu önemli bir noktaya değindi.
Kongrede konuşan Prof. Dr. Kurtoğlu, TMMOB Maden Mühendisleri Odası Genel Başkanı Ayhan Yüksel’e dönerek şu can alıcı soruyu yöneltti:
"TMMOB olarak 6 Şubat depremleri sonrası kaç tane mühendisin belgesini iptal ettiniz ya da kaç mühendisi disipline gönderdiniz?"
Bu soru, salonu bir anda buz gibi bir havanın sarmasına neden oldu. Kurtoğlu’nun bu sorusu, TMMOB'nin depremler sonrası aldığı önlemleri ve uyguladığı yaptırımları sorgulamakta, hem de bu konuda yetersizliklerin altını çizmektedir.
Deprem sonrası mühendislik pratiğindeki ihlallerin ve eksikliklerin ne derece ciddi olduğu açıkça ortaya koyulmuşken, bu tür soruların gündeme gelmesi, sorumlu kurumların hesap verme yükümlülüğünü hatırlatmaktadır.
TMMOB'nin Sorumluluğu ve Geç Kalınmış Adımlar
TMMOB, mühendislik ve mimarlık alanlarında meslek standartlarını denetleyen, bu alanlarda etik kuralları uygulayan önemli bir kuruluştur. Ancak, 6 Şubat depremlerinin ardından, yapılar üzerindeki mühendislik sorumluluklarının denetiminde ve ihlallerin cezalandırılmasında ne tür adımlar atıldığı konusunda büyük bir belirsizlik söz konusu.
Depremler sonrasında yapı güvenliğinin sağlanması ve mühendislik hatalarının cezalandırılması konusunda TMMOB'nin daha etkin bir rol oynaması gerekmektedir. İhmali olan mühendisler hakkında gereken işlemlerin yapılması, sadece mevcut sorunların çözülmesi değil, gelecekte benzer felaketlerin önlenmesi açısından da büyük önem taşır. TMMOB'nin bu konudaki yetersizlikleri gidermesi ve gerekli adımları atması, hem meslek etiğinin sağlanması hem de toplumsal güvenliğin artırılması adına kritik bir adımdır.
Sonuçolarak
Prof. Dr. Şenol Hakan Kurtoğlu'nun TMMOB yöneticilerine yönelttiği bu can alıcı soru, kurumu ciddi bir şekilde sorgulamaktadır ve gerekli reformların yapılmasını teşvik etmektedir.
6 Şubat depremleri gibi büyük felaketlerde, mühendislik pratiğinin ve denetim mekanizmalarının etkinliği, can ve mal güvenliğini doğrudan etkileyen faktörlerdendir. TMMOB'nin, bu sorulara yönelik yanıtlarını net bir şekilde ortaya koyması ve ihlalleri önlemek için etkin adımlar atması, ülkemizin gelecekteki risklere karşı daha hazırlıklı olmasını sağlayacaktır.